| Ode aan een vrouwelijke pionier |
Iepenlint als ode aan een vrouwelijke pionier8 december 2012 Aan de Noordzijde staan deze winterdagen de Bea Schwarz-iepen er weer schitterend bij. Juist nu kan je zien wat een prachtige warrige boom deze iep is. Veel karaktervoller dan de meeste andere iepen.
Maar de dubbele iepenrij langs het noordelijke fietspad is meer dan alleen twee rijtjes mooie bomen. Het is een ode aan de ontdekster van oorzaak van de iepziekte, mejuffrouw Marie Beatrice Schwarz. Tekst: Wouter van der Wulp Met dank aan Aletta, instituut voor vrouwengeschiedenis, voor het beschikbaar stellen van de foto's van Bea Schwarz. Deze foto's uit 1922 komen uit de nalatenschap van Johanna Westerdijk (rechts van Bea Schwarz op de onderste foto). Johanna Westerdijk werd in 1917 de eerste vrouwelijke hoogleraar van Nederland. Bea Schwarz was haar eerste promovenda.
Lees ook eerdere iepenberichten: Naar de knoppen 22 januari 2012
|
En dat in een tijd - begin jaren twintig - dat vrouwelijke wetenschappers nog nauwelijks serieus genomen werden. Het duurde jaren voordat ze erkenning kreeg voor haar baanbrekende werk. De heren wouden niet geloven dat iepziekte door een schimmel wordt veroorzaakt, met als gevolg dat de iepen massaal bleven sterven. Pas toen haar werk erkend werd, konden de bomenkwekers op zoek naar iepen die tegen deze schimmel bestand waren. Een van de eerste enigszins resistente iepenklonen werd ter ere van haar grote verdienste naar haar vernoemd. En in de zestiger jaren in Amsterdam aangeplant aan de noordkant van de Sloterplas.
Omdat er later resistentere iepen gekweekt zijn, zie je deze iep haast nergens meer. Onze dubbele rij is uniek in de wereld. Maar helaas krijgt die in stadsdeel Nieuw-West nog niet de waardering die ze verdient. Er zijn meerdere van deze iepen uitgevallen in de loop der jaren. De gaten in de rij zijn vervolgens met lelijke andere iepensoorten opgevuld. Bij stadsdeel Zuid(erAmstel) hebben ze wel respect getoond voor de bijzondere iepen in hun stadsdeel. Aan de Amstel staat een prachtig in 2007 hersteld lint van Cristine Buisman-iepen. Christine Buisman bouwde voort op het werk van Beatrice, en was de pionier in de zoektocht naar resistente iepen. Om dit lint te kunnen herstellen heeft stadsdeel ZuiderAmstel ze in 2002 
opnieuw laten opkweken. Dat is precies wat nu moet gebeuren met de Bea Schwarz-iepen. Daarvan moet nu materiaal geoogst worden om nieuwe iepen van te laten opkweken, geënt op een hoogresistente Clusius-onderstam. Voordat de Bea Schwarz-iep uitsterft. En de dubbele rij verdient het bovendien om een eigen monumentale categorie te krijgen bij het vaststellen van het bomenbeleidsplan van stadsdeel Nieuw-West. Daar het dagelijks bestuur daar nog geen voorstel toe gedaan heeft, wacht hier de deelraadsleden een schone taak.