Commissie Ruimtelijke Ordening gemeente Amsterdam
Postbus 483
1000 AL Amsterdam
t.b.v. commissievergadering d.d. 24.6.2020 agendapunt 12

Amsterdam, 18 juni 2020

Zienswijze betreffende de plannen van de Gemeente Amsterdam om het nieuwe Meervaarttheater te bouwen in de Sloterplas.

De verplaatsing van theater de Meervaart, gelegen in het Osdorppleingebied, in het water van de Sloterplas is een plan dat een aanslag is op de blauw/groene ruimte van het Sloterplas-/park. Als precedent zal het dan ook kunnen leiden tot meer bouwbehoefte in de Sloterplas.

Er wordt bij de ontwikkeling van het gebied rondom het Osdorpplein en de verbinding met de Sloterplas steeds verwezen naar de uitgangspunten van Van Eesteren: groen in de lange lijnen en verstedelijking aan de Noord- en Zuid(west)kant.
Daar bedoelde Van Eesteren niet het water mee. De verstening van de oevers van de zuidwestzijde heeft al geleid tot verstoring van de eco-verbindig Groene As langs de Sloterplas.

In 2013 was er al discussie over bouwen op de oevers van de Sloterplas. Er werd toen een renovatie- en uitbreidingsplan vastgesteld en de oeverplannen verdwenen. Prof.dr. Guus J. Borger schreef in "Tien vensters op de ontwikkeling van het Noord-Hollandse landschap" (pg36):
"In het AUP werden grote plassen, zoals de Sloterplas, en uitgestrekte groengebieden opgenomen. Het Sloterpark en de Sloterplas nemen samen een oppervlakte van meer dan 90 ha in beslag. Met deze 'natuurkern' zijn vele wateren en groenstroken verbonden die ver de wijken in lopen of die de verbinding vormen met andere parken."
Door in de Sloterplas te bouwen wordt aan deze natuurkern afbreuk gedaan.

De procedure
Al jaren is bekend dat de Meervaart een nieuw gebouw wenst. Er was al een ontwerp in 2013 met renovatie en uitbreiding naar het achterliggende plein dat vastgesteld is op 24 mei door de Gemeenteraad. Om onbekende reden is hier geen uitvoering aan gegeven. In de jaren erna is steeds gewerkt aan plannen voor het zgn. Centrum Nieuw-West. Sommige stadsdeelbestuurders en commissieleden zijn in die jaren actief geweest in de politiek van Nieuw-West.

Waarom is er in die plannen dan nooit een plek bepaald voor de Meervaart als het bovengenoemde plan niet uitgevoerd kon worden? Nu alles is vol gepland met winkels en woningen blijft blijkbaar alleen het water over. Welke afspraken zijn er toen gemaakt met ontwikkelaars?

De gemeente denkt aan participatie 'met een digitaal karakter' in juni en juli. Waarom deze haast? Hoe kan men participeren zonder inzicht in de uitwerking? Wiens belangen worden hier eigenlijk behartigd?

Participeren kan o.i. pas als de Coronabeperkingen voorbij zijn.
Door de gemeentelijke publicatie lijkt de plaats voor de Nieuwe Meervaart in de plas al een gelopen race te zijn, terwijl de inspraakronde nog moet beginnen.
Dat zou onfatsoenlijk zijn en niet getuigen van behoorlijk bestuur als de gemeente nu al onomkeerbare besluiten neemt op basis van slechts de locatie.
Eerst dient een participatietraject plaats te vinden en dan pas kunnen besluiten genomen worden.

Locatiekeuze

De huidige locatie blijkt te klein te zijn voor de hoeveelheid gewenst programma (1½ x groter), ondanks het feit dat de huidige inpandige OBA in een ander gebouw wordt ondergebracht. Genoeg ruimte lijkt ons om de gewenste uitbreiding in het bestaande gebouw op de huidige locatie op te vangen. We zien dit als een duurzaam alternatief.

Tijdens de bouw en/of de renovatie van een nieuw theatergebouw op de bestaande locatie kan het theater zelf prima worden ondergebracht bijv. in het World Fashion Centre. Deze locatie is beschikbaar voor evenementen. Er is 3500m2 eventruimte en er kunnen 5000 bezoekers terecht. Maar ook het huidige Talentenhuis en de multifunctionele hotspot Westbeat langs de Cornelis Lelylaan bieden mogelijkheden voor een tijdelijk theater.

Een alternatieve plek voor een nieuw "iconisch" gebouw zou uitstekend kunnen op de plek van het Talentenhuis, aan de Meer en Vaart (290) op dezelfde hoogte als de huidige Meervaart met dezelfde parkeer- en restaurantvoorzieningen.

Wij verzoeken de gemeente deze mogelijkheden serieus te onderzoeken.

Logistieke problemen bij het realiseren van een theater in de Sloterplas
Sinds 2 jaar wordt de verkeersader Meer en Vaart omgevormd naar een nauwelijks oversteekbare snelbusroute, geheel in asfalt gegoten en door hekken beschermd om de snelheid van de bus erin te houden.

Hoe de Meer en Vaart in het nieuwe plan moet worden gepasseerd moet nog worden onderzocht. We zien dat een degelijk stedenbouwkundig plan ontbreekt; een architect moet nog worden gezocht. Het is een vergezicht waar niemand zich een voorstelling van kan maken.

Ook ontbreekt een onderzoek naar de consequenties van het plaatsen van een groot gebouw met veel logistiek in de plas voor andere aspecten. Te noemen zijn de consequenties van een bouwplek, een ventweg voor de aan- en afvoer van grote decorstukken e.d. én de door het plan ontstane watercompensatie opgave: een gracht in de hooggelegen laad en loskade op de zuidwal lijkt ons zinloos: niet zichtbaar en een vergaarbak voor vuil.

De logistiek van een gebouw dat in hoeveelheid programma is toegenomen wordt naar ons idee schromelijk onderschat:
- naast het theater moet ook horeca worden bediend, horeca met buitenterrassen
aan de oost- en noordkant (geen zon). Notabene: er zijn momenteel al 6 horecavoorzieningen links en rechts van de boulevard.?

Bovendien:
* Wordt het zeilgenot op de plas door toevoeging van een groot volume verder aangetast.
* Wordt het zicht voor omwonenden op de plas geblokkeerd.
* Is het een onderbreking van het Rondje Sloterplas, dat dagelijks door zoveel mensen wordt gelopen en gerend.
* En is voor de VVS de aantasting van de eenheid van park en plas, de ergste tot nu toe, volledig ondenkbaar.

De Technische Adviescommissie heeft op 12 december 2019 een preadvies geschreven waarin twijfel is verwoord voor een locatie op de oever in de hoek van
de Meer en Vaart en de Lelylaan vanwege de problemen met de logistiek, de bezonning aan de buitenkant van het gebouw (Noordzijde) en de "verwezing" van het stukje groen aan die zijde (waar nu het paviljoen Boca d'óro staat).

Het is ook een plan dat, met wederom een financiële crisis in de komende jaren, vraagt om extra bezinning.

Wij verzoeken de commissie dringend een negatief advies aan de gemeenteraad voor dit plan uit te brengen. Als zij enigszins hart heeft voor de Sloterplas, het icoon van Nieuw West en de trots van de bewoners, zou zij mordicus tegen bebouwing op de oevers en helemaal tegen gebouwen in de plas moeten zijn.

Met vriendelijke groeten,

Vereniging Vrienden van de Sloterplas

Mevrouw H. Haakma Wagenaar, voorzitter?
Mevrouw C. Stricker, secretaris


Zie ook:
* Zienswijze betreffende de plannen van de Gemeente Amsterdam om het nieuwe Meervaarttheater te bouwen in de Sloterplas (pdf)