Betere waterkwaliteit Sloterplas

Waternet werkt in opdracht van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht en samen met de gemeente Amsterdam aan het verbeteren van de waterkwaliteit in de Sloterplas. Dit doen we omdat zowel flora als fauna zich beter ontwikkelt in schoon helder water. In dit schone water kunnen inwoners dan veilig zwemmen en goed recreëren.

Onderstaande tekst is ontleend aan:
* www.waternet.nl/sloterplas/
* www.waternet.nl/projecten/betere-waterkwaliteit-sloterplas/projectdetails/

Kluiten met quaggamossels

Europese regelgeving stelt eisen aan de kwaliteit van water, zowel voor de aquatische ecologie (de Europese Kaderrichtlijn Water: KRW) als voor zwemwater (de Zwemwaterrichtlijn: ZWR). Deze richtlijnen zijn een ijkpunt bij het verbeteren van de waterkwaliteit.

Bronaanpak
De afgelopen jaren hebben Waterschap Amstel, Gooi en Vecht en de gemeente Amsterdam een pakket aan maatregelen uitgewerkt voor het halen van de KRW- en ZWR-doelen met als uitgangspunt de toestroom van voedingsstoffen te verminderen: de zogenaamde bronaanpak. Hiervoor is het onder andere nodig om de Sloterplas te isoleren van de omliggende grachten en sloten. Ingrijpende en vergaande maatregelen die, mits zorgvuldig uitgevoerd, een schone, gezonde en heldere plas kunnen opleveren. Het waterschap ziet voorlopig af van de uitvoering van maatregelen uit de bronaanpak omdat de waterkwaliteit in de plas sinds een paar jaar verbeterd is.

Minder blauwalgen
Vanaf 2012 komt er in de Sloterplas minder (blauw)algenbloei voor dan voorheen. Het water is helderder geworden. Inmiddels weten we dat de quaggamossels, die recent in grote hoeveelheden zijn aangetroffen, het water schoner maken. De mossels filteren de algen uit het water en hebben zo een positief effect op het doorzicht van het water. Zowel de waterplanten als de visstand beginnen zich aan te passen aan de veranderende situatie. Het is alleen onduidelijk of deze ontwikkeling tijdelijk is of verder zal doorzetten. Het waterschap en de gemeente hebben daarom besloten om nader onderzoek uit te voeren naar een alternatieve manier om de waterkwaliteit te verbeteren met mossels en vegetatie.

Onderzoek naar mossels
We willen meer te weten komen over de omvang van de mosselpopulatie die minimaal nodig is om helder water zonder blauwalgbloei te krijgen en of dat haalbaar is in de Sloterplas. Welke maatregelen zijn hiervoor nodig? En welke wisselwerking kunnen we verwachten tussen mossels, vis, waterplanten en andere organismen/roofdieren? Welke nadelen en risico's zijn er? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat de mosselpopulatie niet instort? In 2016 worden verschillende proefconstructies in de Sloterplas geplaatst waar de mossels op kunnen groeien. Deze worden goed in de gaten gehouden en bemeten. Zo krijgen we meer inzicht in de groeisnelheid van mossels, tot hoe diep de mossels kunnen voorkomen en aan welk materiaal zij het liefst hechten.

Waterplanten
In een gezonde plas zijn ook waterplanten nodig. Die zijn er nu weinig, en het begroeibare oppervlak is gering omdat de plas snel te diep wordt. Daarom kijken we ook hoe we de onderwatervegetatie in de plas kunnen verbeteren. Zo onderzoeken we hoe de hoeveelheid en de diversiteit aan soorten waterplanten kunnen laten toenemen. Bijvoorbeeld door op verschillende locaties en dieptes in de plas proefbakken te plaatsen met verschillende soorten waterplanten. Dit moet leiden tot kennis om een goede locatie geschikt te maken voor waterplanten.

Toetsen maatregelen
We kijken of de maatregelen die uit het onderzoek komen, bij kunnen dragen aan het voldoen aan de richtlijnen van de KRW en ZWR. Voor de KRW gaat het om de ecologische waterkwaliteit: algen, waterplanten, macrofauna en vis, en voor de ZWR gaat het om blauwalgen en bacteriën afkomstig van menselijke en dierlijke uitwerpselen. Daarnaast beoordelen we ook wat voor effect de maatregelen hebben op recreatie, beleving van de omgeving, ruimtelijke kwaliteit en kosten.

Innovatiesite
Voor meer technische informatie over de opzet en voortgang van het onderzoek kunt u terecht op de innovatiesite van Waternet. (www.innovatie.waternet.nl/projecten/waterkwaliteitsverbetering-met-quaggamossels-in-de-sloterplas/)

Waterkwaliteitsverbetering met quaggamossels in de Sloterplas
In 2016 en 2017 wordt een onderzoek uitgevoerd naar maatregelen die moeten zorgen voor een duurzame verbetering van de waterkwaliteit en de ecologie in de Sloterplas.

Het onderzoek richt zich op de rol van quaggamossels en onderwaterplanten in de Sloterplas. Quaggamossels filteren het water schoon en in de Sloterplas zijn ze in groten getale aanwezig.

Het onderzoek heeft tot doel te bepalen wat we de komende jaren kunnen verwachten aan effecten van deze exotische mossel op de waterkwaliteit en op de ecologie en in het bijzonder op de ontwikkeling van waterplanten.

Een deel van het onderzoek (quaggamossels) wordt uitgevoerd bij een aan te leggen onderzoekseiland in het midden van de Sloterplas en een ander deel gebeurt bij de zuidoever (waterplanten en mossels).

Daarnaast wordt een innovatief biofilter geïntroduceerd: het 'quaggafilter'. Dit quaggafilter bestaat uit verticale netten die aan drijvers in het water hangen.

De quaggamossels zullen de netten gebruiken om op te groeien. Parallel aan het zwemstrand de Varkensbaai – gelegen aan de noordwestkant van de Sloterplas – wordt het quaggafilter op 30 meter afstand geïnstalleerd. Het moet er voor zorgen dat het strand extra tegen blauwalgen wordt beschermd.

Deze pagina wordt gebruikt om gedurende het onderzoek technische en inhoudelijke informatie te verschaffen over de achtergronden en de voortgang ervan. De aanleiding voor dit onderzoek ligt in het streven om te voldoen aan de normen van de Kaderrichtlijn Water en van de Zwemwaterrichtlijn. Meer informatie hierover is te vinden via de projectenpagina over de Sloterplas op de website van Waternet.

Planning
* Januari 2016: start onderzoek
* Eerste kwartaal 2016: KRW-monitoring bestaande situatie
* Voorjaar 2016: aanleggen proefconstructies voor mossels en waterplanten
* Zomer 2016- zomer 2017 monitoring verschillende proefconstructies
In het voorjaar van 2016 legt Waternet een aantal voorzieningen (verschillende soorten oeverinrichting voor vegetatie en vestigingsmogelijkheden voor mossels) in de plas aan die we ook monitoren.

Kaart: Locaties in de Sloterplas

De gemeente en Waternet houden de ontwikkeling van blauwalgen goed in de gaten. Er worden zo nodig maatregelen getroffen om de zwemlocatie in de Varkensbaai veilig te houden. Tijdens het onderzoek blijft de Varkensbaai gewoon toegankelijk voor zwemmers. Kijk voor meer informatie over de Varkensbaai op:
* www.zwemwater.nl.

De gemeente Amsterdam werkt ook aan de Sloterplas die een levendige plek moet worden voor verschillende activiteiten. Een stadsmeer in de stad. Lees meer op:
* www.amsterdam.nl/toerisme-vrije-tijd/groen-amsterdam/parken/sloterplas/

U kunt voor meer informatie over het project contact opnemen met Elina Bekking via 0900 93 94 (gebruikelijke belkosten) of via Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien. of met de Jan Hendrik Frieling van de gemeente Amsterdam Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Voor meer informatie over de plaatsing van een onderzoekseiland en waterbakken in de Sloterplas, zie onderstaande artikelen:
* zoek.officielebekendmakingen.nl/wsb-2016-3819.html
* www.waternet.nl/media/809783/ onderzoeksopzet_verbeteren_waterkwaliteit_def.pdf
* www.innovatie.waternet.nl/wp-content/uploads/2016/04/Stroom-2016-Quaggamossels-en-hun-dominantie-in-de-Sloterplas-js2395.pdf

Amsterdam; mei 2016.

Zie ook: De quaggamossel in de Sloterplas >>

Zie ook: Speciale mossel verbetert zwemwater Sloterplas >>

Zie ook:
* www.parool.nl/amsterdam/ruim-baan-voor-ijverige-mossel-in-de-sloterplas