’t Haasje

21 mei 2012

Het wilde konijn is in Nederland op veel plaatsen ’t haasje tussen 15 augustus en 31 januari. Maar in het Sloterpark worden ze niet bejaagd. Daardoor zijn ze tot veler plezier erg tam, en zie je ze ook overdag heel vaak. Maar wat ik hier nog nooit in het park gezien had, was een echt haasje. Tot dit voorjaar tenminste, want nu zit er eentje in het Wiedijkpark (*). Naar verluid huist ie hier al een tijdje.

Hazen
Hazen wonen veel langer in Nederland dan konijnen. Tijdens de ijstijden konden ze hier niet leven, maar daarna kwam de haas (opnieuw) naar Nederland. Wanneer dat precies is geweest, is niet bekend. Misschien wonen ze hier al tienduizend jaar. Zeker is dat ze er vijfduizend jaar geleden al waren. Dat weten we dankzij botvondsten bij Bovenkarspel. Hazen bewegen zich over een gebied van zo’n dertig/veertig hectare oplopend tot wel 300 hectare, en leggen kilometers per dag af op zoek naar voedsel. Bovendien kunnen ze rivieren overzwemmen. Vandaar dat hazen na de laatste ijstijd al relatief snel (weer) in Nederland voorkwamen. Bij gevaar gaan hazen er overigens met 65-70 kilometer per uur als een haas vandoor. Een volwassen haas is niet door een (jacht)hond te pakken te krijgen.

Konijnen
Konijnen hebben holen, en daar blijven ze bij in de buurt. Verder dan 500 meter van hun hol zal je ze niet aantreffen. Bij onraad willen ze snel weer veilig onder de grond zijn. Konijnen kunnen alleen korte sprintjes trekken. Daarbij halen ze nog wel heel even een snelheid van 40 km/uur. Konijnen hebben we nog maar relatief kort in Nederland. Om na de ijstijd hier te komen, hadden ze hulp nodig. Het konijn is in de dertiende eeuw door kloosterlingen en edelen vanuit het Middellandse Zeegebied hierheen gehaald. Ze werden als voedsel in kloostertuinen of in omheinde konijnenburchten gehouden, waaruit ze via gangenstelsels ontsnapten.

Zie ik een haas of een konijn?
Het verschil tussen een haas en een konijn is vrij makkelijk te zien. Een haas is veel groter dan een konijn en als het dier vlucht is de zwarte bovenzijde van de staart te zien, terwijl een konijn de witte onderzijde van zijn staart laat zien.

Hazeslaapje
Een haas ligt overdag meestal platgedrukt tegen de grond in zijn nest. Dat nest noemen we een leger. Het is een simpel ondiep kuiltje in open veld. Als een haas in een leger ligt, zijn enkel zijn kop en rug zichtbaar. De achterzijde ligt in het diepste deel van het leger. Hier houdt hij een slaap, die zo licht is dat de haas door ieder geluid of trilling van de bodem wordt gewekt. Een slaapperiode is zeer kort, zelden meer dan een paar minuten.

Haasje over
Hazen zijn nachtdieren, en zijn dus 's nachts actief. Maar in de paartijd zijn de hazen ook overdag in beweging: in de weilanden vechten de hazenmannetjes met elkaar om aandacht van de vrouwtjes te krijgen. Staand op hun achterpoten, geven ze elkaar harde meppen met de voorpoten. Ze springen ook over elkaar heen: haasje over! Maar dan ze geven dan tegelijkertijd een harde trap met hun achterpoten. Buiten deze rammeltijd, leven ze alleen. Dit in tegenstelling tot konijnen. Dat zijn echt gezelschapsdieren. Lekker met z’n allen cocoonen in een ondergrondse kolonie. Soms zitten ze wel met vierhonderd konijnen in één burcht. Wie weet hoeveel konijnen er in het Sloterpark wonen, moet het ons eens laten weten ( Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien. ).

Schooltv heeft een leuk filmpje uitgebracht over hazen (2:17 minuut).

* Het Wiedijkpark zit via natuurtuin De Wiedijk vast aan het Sloterpark. Het is onderdeel van een ecolint naar het Amsterdamse Bos.

Tekst en beeld: Wouter van der Wulp